Voorwoord (korte beantwoording)
Loodgieter worden lijkt populairder dan ooit. Je hoort en leest regelmatig verhalen over de hoge tarieven die vakmensen in de installatiebranche kunnen vragen, soms wel honderden euro’s per dag. Maar is dit echt de realiteit? In deze blog duiken we dieper in op wat het loodgieters vak inhoudt, waarom er een tekort aan vakmensen is en welke kansen er liggen voor wie loodgieter of installateur wil worden, ook met oog op onderhoud en installatie van bijvoorbeeld pelletkachels en rookkanalen.

Inhoudsopgave

1. Wat is een loodgieter?
2. Geschiedenis en rol van de installateur
3. Opleidingen en trainingsmogelijkheden
4. Dagelijkse werkzaamheden van een loodgieter
5. De installateur in relatie tot pelletkachels
6. Verdiensten en tarieven
7. Waarom is er een tekort aan vakmensen?
8. Voor- en nadelen van het loodgieters vak
9. Toekomstperspectief voor de installateur
10. Praktische tips voor startende loodgieters
11. Conclusie

Wat is een loodgieter?

Een loodgieter, ook wel sanitair installateur, monteur of vakman in de installatietechniek genoemd, is een specialist op het gebied van water, leidingen, afvoeren en riolering. Deze vakman of vakvrouw zorgt ervoor dat schoon water naar de juiste plaatsen kan stromen en afvalwater veilig wordt afgevoerd. Maar het werk van een installateur of loodgieter is breder dan alleen waterleidingen: denk aan de installatie van CV-ketels, warmtepompen, rookkanalen (bijvoorbeeld voor pelletkachels en houtkachels) en sanitair.

Waar vroeger een loodgieter vooral bezig was met de reparatie van lekkages en het ontstoppen van afvoeren, is er tegenwoordig een veel groter takenpakket. De vraag naar goed opgeleide installateurs is dan ook sterk toegenomen, mede door de toename van duurzame technieken in woningen, zoals pelletkachels, zonneboilers en warmtepompen. Verder zijn energie-efficiëntie en comfort belangrijke pijlers geworden binnen de bouw en renovatiesector. Een betrouwbare loodgieter is daarom onmisbaar, zowel voor particulieren als voor bedrijven.

Het antwoord op de vraag of loodgieter worden echt zo lucratief is, hangt af van verschillende factoren. Zo spelen opleidingsniveau, werkervaring, regio en specialisatie een grote rol. Feit is dat de vraag naar installateurs toeneemt en dat het tarief per uur of per project vaak hoger ligt dan bij veel andere beroepen op mbo-niveau. Daardoor is het salaris van een beginnende loodgieter of installateur niet alleen concurrerend, maar kan het naarmate de ervaring toeneemt ook flink oplopen.

Geschiedenis en rol van de installateur

Hoe is het vak ontstaan?

De geschiedenis van het loodgieters vak gaat ver terug. Al in de Romeinse tijd werden loden leidingen en aquaducten aangelegd om water te transporteren.

De term ‘loodgieter’ is ontstaan omdat men vroeger lood gebruikte voor het maken van waterleidingen en afvoeren. Tegenwoordig zijn leidingen meestal van koper, PVC of ander materiaal, maar de naam is blijven hangen.

Door de eeuwen heen is de rol van de loodgieter steeds belangrijker geworden. Met de ontwikkeling van moderne technieken en de toenemende complexiteit van installaties, zoals centrale verwarming, warmtepompen en rookkanalen, is de kennis die een installateur nodig heeft, aanzienlijk uitgebreid.

Dit heeft het beroep interessanter gemaakt, maar ook uitdagender.

Ontwikkeling van traditionele naar moderne installaties

In de 20e eeuw begonnen loodgieters zich te specialiseren. Naast de klassieke water- en gasinstallaties kwamen er installaties voor verwarming, airconditioning en ventilatie bij. Vervolgens is ook de duurzaamheidstrend sterk in opkomst, waardoor installateurs steeds meer te maken kregen met systemen als zonnecollectoren, pelletkachels en warmteterugwinning installaties.

Tegenwoordig is een loodgieter niet alleen iemand die jouw lekkende kraan repareert, maar ook een adviseur en installateur van geavanceerde systemen. Ook bij het installeren van rookkanalen voor onder andere pelletkachels is specifieke kennis onontbeerlijk. De vakman moet immers rekening houden met de veiligheid, de trek in het rookkanaal en de energie-efficiëntie. Al deze taken maken het werk als loodgieter breed en divers, wat het vak juist zo interessant maakt.

Opleidingen en trainingsmogelijkheden

Basisopleidingen

Om loodgieter te worden, start je doorgaans met een technische opleiding op mbo-niveau in de richting van installatietechniek of werktuigbouwkunde. Deze opleidingen bieden een mix van theorie en praktijk: je leert over verschillende installaties, materialen en technieken, maar ook over veiligheid en regelgeving. Vaak wordt er gewerkt met stages of leer werkplekken, zodat je al tijdens je opleiding praktijkervaring kunt opdoen.

Een voorbeeld van een basisopleiding is de mbo-opleiding “Installatietechniek” waarin studenten alles leren over het aanleggen, onderhouden en repareren van water- en gasleidingen, verwarmingsinstallaties en riolering. Binnen zulke opleidingen krijg je ook aandacht voor het lezen van technische tekeningen, het herkennen van diverse gereedschappen en het oplossen van veelvoorkomende problemen op het gebied van sanitair en verwarming.

Specialisaties en cursussen

Naast de basisopleiding zijn er tal van specialisaties voor loodgieters en installateurs. Denk aan:

• Rookkanaalspecialist: je leert hoe je rookkanalen veilig en volgens de geldende normen kunt installeren, iets wat belangrijk is voor bijvoorbeeld pelletkachels.
• Duurzame energietechnieken: opleidingen gericht op de installatie van zonneboilers, warmtepompen en andere milieuvriendelijke verwarmingssystemen.
• Gas- en watertechniek: verdere verdieping in het correct leggen van leidingen, het voorkomen van lekkages en het toepassen van veiligheidsvoorschriften.
• CV-installaties en verwarmingstechniek: speciale cursussen voor wie zich wil richten op het aanleggen en onderhouden van centrale verwarmingssystemen.

Steeds meer (toekomstige) loodgieters kiezen voor aanvullende cursussen of certificeringen, zoals VCA (Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers) en andere branchekwalificaties. Deze vergroten je kansen op de arbeidsmarkt en zorgen ervoor dat je up-to-date blijft met de nieuwste technieken en voorschriften.

Dagelijkse werkzaamheden van een loodgieter

Reparaties en onderhoud

Een loodgieter of installateur krijgt in de praktijk allerlei soorten opdrachten. Zo kan het zijn dat je de ene dag bezig bent met het verhelpen van een lekkende leiding, en de volgende dag een volledige badkamer verbouwt. Reparaties en onderhoud vormen een groot onderdeel van het werk. Hieronder vallen:

• Het opsporen en verhelpen van lekkages.
• Het vervangen van kapotte of verouderde leidingen.
• Het ontstoppen van rioleringen en afvoeren.
• Het controleren van cv-installaties en boilerunits.

Daarnaast kan een loodgieter ingeschakeld worden om preventief onderhoud uit te voeren, bijvoorbeeld bij woningen, scholen of bedrijfspanden. Hiermee worden grootschalige problemen en hoge kosten in de toekomst voorkomen.

Installatiewerkzaamheden

Daarnaast vormt de installatie van nieuwe systemen een belangrijk aspect. Denk hierbij aan:

• Het aanleggen van water-, gas- en afvoerleidingen bij nieuwbouwwoningen of renovatieprojecten.
• Het installeren van rookkanalen voor pelletkachels, gaskachels en houtkachels.
• Het plaatsen en aansluiten van sanitair, zoals toiletten, douches, kranen en baden.
• Het installeren van duurzame oplossingen, zoals zonneboilers, warmtepompen of HR-ketels.

Voor dit installatiewerk is precisie en vakmanschap vereist. Een kleine fout kan leiden tot lekkages, storingen of zelfs gevaarlijke situaties. Daarom is het van groot belang dat de loodgieter zich blijft bijscholen en op de hoogte blijft van de laatste technieken, materialen en voorschriften.

De installateur in relatie tot pelletkachels

Waarom pelletkachels?

Pelletkachels winnen aan populariteit als alternatief voor traditionele verwarmingssystemen. Ze gebruiken geperste houtkorrels (pellets) als brandstof, wat veelal een duurzamere en efficiëntere manier van verwarmen is dan bijvoorbeeld aardgas of stookolie. Daarnaast zorgen pelletkachels voor een aangename stralingswarmte en kunnen ze de sfeer in een woning verhogen.

Installatie van een rookkanaal

Een belangrijk onderdeel van het installeren van een pelletkachel is de aanleg of aanpassing van het rookkanaal. Een installateur die gespecialiseerd is in rookkanalen en afvoer van verbrandingsgassen moet zorgen voor:

• Een veilige en goed aansluitende afvoer.
• Voldoende trek (luchtaanvoer en afvoer).
• Correcte isolatie om brandgevaar te voorkomen.
• Naleving van bouw- en veiligheidsvoorschriften.

Niet elke loodgieter heeft deze specifieke kennis, maar door de toenemende vraag naar pelletkachels zien we vaker dat installateurs zich specialiseren in het plaatsen en onderhouden van deze systemen. Dit vergroot hun kansen op de arbeidsmarkt en kan leiden tot hogere verdiensten, omdat gespecialiseerde rookkanaalinstallateurs schaars zijn.

Onderhoud aan pelletkachels

Naast het installeren van de kachel en het rookkanaal is periodiek onderhoud cruciaal. Een pelletkachel moet regelmatig worden gecontroleerd op ophoping van as, slijtage van onderdelen en de juiste afstelling van de verbranding. Veel installateurs of loodgieters bieden daarom onderhoudscontracten aan voor pelletkachels, inclusief jaarlijkse inspecties en schoonmaakbeurten. Zo kunnen storingen en brandgevaar worden voorkomen, en blijft de pelletkachel optimaal functioneren.

Verdiensten en tarieven

Is 500 euro per dag realistisch?

Er verschijnen regelmatig berichten in de media over loodgieters en installateurs die honderden euro’s per dag verdienen.

Zo zijn er verhalen over vakmensen die tarieven tot wel 130 euro per uur kunnen vragen, of een simpele aansluiting van een afvoer uitvoeren voor 500 euro. In hoeverre is dit realiteit?

De waarheid is dat het tarief afhankelijk is van diverse factoren, waaronder ervaring, regio en type klus. Spoedklussen in de avonduren of in het weekend zijn vaak duurder dan reguliere werkzaamheden op doordeweekse dagen.

Daarnaast spelen schaarste en urgentie een rol: als er weinig loodgieters beschikbaar zijn en de vraag hoog is, kunnen de tarieven stijgen.

Verschil tussen loondienst en zzp’er

Een beginnende loodgieter in loondienst zal doorgaans beginnen met een salaris dat varieert, afhankelijk van de cao en de werkgever. Dit kan liggen tussen de 1.800 en 2.500 euro netto per maand. Naarmate je meer ervaring opdoet en aanvullende certificeringen behaalt, kan dit oplopen tot boven de 3.000 euro netto.

Kies je voor een zelfstandige carrière als zzp’er, dan liggen de uurtarieven vaak hoger. In dat geval kun je soms wel 40 tot 70 euro per uur vragen voor standaardwerkzaamheden, met uitschieters tot 100 of zelfs 130 euro per uur voor spoedklussen. Daar staat tegenover dat je als zzp’er zelf verantwoordelijk bent voor verzekeringen, pensioenopbouw en het binnenhalen van klanten. Je moet bovendien rekening houden met periodes waarin er minder werk is.

Invloed van specialisaties

Een manier om je verdiensten te verhogen, is door te specialiseren. Zeker in complexe en minder gangbare installaties, zoals rookkanalen voor pelletkachels of hybride warmtepompen, kan een hogere prijs worden gevraagd. Dit komt doordat klanten bereid zijn meer te betalen voor installateurs die aantoonbaar ervaring hebben met deze installaties en de veiligheid en kwaliteit kunnen garanderen.

Waarom is er een tekort aan vakmensen?

Vergrijzing in de sector

De installatiebranche kampt net als veel andere technische sectoren met vergrijzing. Veel ervaren loodgieters en installateurs gaan met pensioen, terwijl de instroom van nieuwe vakmensen beperkt is. Dit leidt tot een schaarste aan ervaren krachten, waardoor bedrijven en particulieren soms weken moeten wachten op een afspraak met een loodgieter.

Gebrek aan waardering en beeldvorming

Jarenlang gold er een beeld dat een baan in de techniek minder aantrekkelijk zou zijn dan bijvoorbeeld een kantoorbaan. Deze beeldvorming heeft ertoe geleid dat relatief weinig jongeren kozen voor een opleiding tot loodgieter of installateur. Men dacht dat er weinig carrièremogelijkheden waren en dat het werk fysiek zwaar zou zijn. Echter, de realiteit is dat je als loodgieter talloze doorgroeimogelijkheden hebt, zeker omdat de vraag naar installateurs groeit en de technologische ontwikkelingen in de sector blijven toenemen.

Sinds een paar jaar wordt er vanuit de overheid en brancheorganisaties meer aandacht besteed aan het promoten van technische beroepen. Jongeren ontdekken dat loodgieter worden niet alleen draait om verstopte toiletten en lekkende kranen, maar dat het ook een hoogtechnologisch vak kan zijn met goede verdienmogelijkheden.

Steeds complexere technieken

Een andere reden voor het tekort is dat installatietechniek steeds complexer wordt. Naast de traditionele werkzaamheden met water en gas, omvat het vakgebied nu ook elektra, warmtepompsystemen, pelletkachels, zonnepanelen en allerlei slimme domotica-oplossingen. Dit vraagt om een breed scala aan kennis. Veel installateurs specialiseren zich daarom in één of enkele technieken, waardoor het niet altijd eenvoudig is om een allround loodgieter te vinden.

Voor- en nadelen van het loodgieters vak

Voordelen

• Hoge vraag, goede verdiensten: door het tekort aan vakmensen liggen de salarissen en tarieven hoog. Dit kan oplopen tot honderden euro’s per dag.
• Afwisselend werk: elke dag is anders: van het installeren van rookkanalen voor pelletkachels tot het repareren van een lekkende kraan.
• Goede toekomstperspectieven: de installatiebranche blijft zich ontwikkelen, onder meer door verduurzaming en technologische innovaties.
• Tevreden klanten: het oplossen van een acuut probleem (zoals een grote lekkage) geeft veel waardering en voldoening.

Nadelen

• Fysiek inspannend: werken in lastige houdingen, tillen van zware materialen en werken op hoogte kunnen zwaar zijn.
• Onregelmatige uren: zeker bij spoedklussen in de avond, het weekend of op feestdagen kan het werk druk en onvoorspelbaar zijn.
• Investeringen als zzp’er: kies je voor een zelfstandige carrière, dan moet je investeren in gereedschap, een bedrijfswagen en verzekeringen.
• Complexe regelgeving: je moet rekening houden met bouwvoorschriften, veiligheidseisen en milieuregels, wat veel administratie met zich meebrengt.

Toekomstperspectief voor de installateur

Rol in de energietransitie

Nederland en veel andere landen staan voor een grote uitdaging als het gaat om de energietransitie: we willen minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen en meer gebruikmaken van duurzame energiebronnen. Dit betekent dat er een grote behoefte is aan vakmensen die verstand hebben van:

• Warmtepompen en hybride ketels.
• Pelletkachels en houtkachels met rookkanalen.
• Zonnepanelen en zonneboilers.
• Isolatie en ventilatiesystemen.

Als loodgieter of installateur ben je een onmisbare schakel in deze ontwikkeling. Je kunt niet alleen bestaande systemen optimaliseren, maar ook nieuwe duurzame installaties ontwerpen en realiseren. Dit vergroot jouw marktwaarde en zorgt voor constante vraag naar je diensten.

Digitalisering en innovatie

Ook in de installatiebranche doet digitalisering haar intrede. Denk aan slimme thermostaten, online monitoring van verwarmingsinstallaties en geavanceerde meetapparatuur. Deze ontwikkelingen maken het werk efficiënter en veiliger, maar vragen ook om nieuwe vaardigheden. Digitale kennis en het kunnen omgaan met apps en software worden steeds belangrijker.

Daarnaast groeien de mogelijkheden voor het aanbieden van onderhoud op afstand. Sommige systemen sturen automatisch een melding naar de installateur wanneer er een storing dreigt op te treden. Dit betekent dat je als loodgieter steeds meer een adviserende rol hebt en minder brandjes hoeft te blussen. Toch blijft fysiek vakmanschap onmisbaar: leidingen vervangen en rookkanalen installeren zijn zaken die niet op afstand gedaan kunnen worden.

Praktische tips voor startende loodgieters

1. Kies de juiste opleiding en stages

Oriënteer je goed op verschillende mbo-opleidingen en kies een richting die aansluit bij jouw interesses. Let daarbij op de mogelijkheden tot specialisatie, bijvoorbeeld in duurzame energie of rookkanalen voor pelletkachels. Probeer ook stageplaatsen te vinden bij bedrijven die je een breed takenpakket kunnen aanbieden, zodat je in korte tijd veel leert.

2. Investeer in gereedschap en kennis

Een loodgieter is zo goed als zijn gereedschap. Voor praktijkgericht werk heb je kwalitatief goede materialen nodig, zoals pijpsnijders, knelkoppelingen, professionele meetapparatuur en veiligheidsuitrusting. Tegelijkertijd is kennis van groot belang. Volg cursussen en blijf op de hoogte van technologische ontwikkelingen. Denk aan workshops over het installeren van pelletkachels of het leggen van rookkanalen.

3. Bouw een netwerk op

Als je aan de slag wilt als zzp-installateur, is een netwerk van vaste klanten en leveranciers essentieel. Bezoek beurzen, conferenties en vakdagen om in contact te komen met potentiële opdrachtgevers en mede-vakmensen. Een goed netwerk kan zorgen voor doorverwijzingen en samenwerkingen, bijvoorbeeld als je een klus krijgt die buiten jouw expertise ligt.

4. Overweeg specialisaties

In een markt waar veel loodgieters met elkaar concurreren, kan het slim zijn om je te onderscheiden. Specialiseer je in duurzame installaties, denk aan de installatie en het onderhoud van pelletkachels of rookkanalen. Zo kun je een hogere prijs vragen en bouw je een reputatie op als expert in jouw niche.

5. Denk aan het zakelijk aspect

Mocht je ervoor kiezen om zelfstandig te worden, dan komt er meer bij kijken dan alleen goed werk leveren. Houd rekening met:

• Administratie en boekhouding
• Belastingen en btw-aangifte
• Verzekeringen (aansprakelijkheid, arbeidsongeschiktheid)
• Marketing en online zichtbaarheid

Door hier direct goed mee te starten, voorkom je problemen op de lange termijn. Overweeg eventueel een cursus bedrijfsvoering of schakel een boekhouder in, zodat je je kunt richten op de installatiewerkzaamheden.

Conclusie

Loodgieter worden is in de afgelopen jaren steeds aantrekkelijker geworden. De vraag naar goed opgeleide installateurs is hoog, mede door vergrijzing in de sector, complexe installatietechnieken en de energietransitie die volop gaande is. De verdiensten kunnen oplopen tot honderden euro’s per dag, zeker wanneer je als zelfstandige werkt en je specialiseert in bijvoorbeeld rookkanalen voor pelletkachels of andere duurzame installaties.

Toch is het niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Het vak vergt fysieke inzet, onregelmatige werktijden en een voortdurende investering in kennis en gereedschap. De concurrentie is in sommige regio’s groot, en je moet rekening houden met complexe regelgeving en veiligheidsnormen.

Voor wie op zoek is naar een afwisselend, technisch en vaak goed betaald beroep, biedt het loodgieters vak echter uitstekende kansen. Met de juiste opleiding, specialisaties en een proactieve houding kun je een mooie loopbaan opbouwen als loodgieter of installateur. En met de toenemende vraag naar duurzame oplossingen en moderne technieken, is de kans groot dat de sector nog lang niet over zijn hoogtepunt heen is. De energietransitie, de groeiende interesse in pelletkachels en de blijvende noodzaak van sanitair en verwarming zorgen ervoor dat loodgieters onmisbaar blijven in onze maatschappij.